Reinigen of desinfecteren
Desinfecteren is belangrijk, maar maak eerst goed schoon
Wanneer moet je desinfecteren en wanneer moet je reinigen? En wat is precies het verschil tussen deze twee begrippen? Vaak wordt er gedacht dat schoonmaken niet meer nodig is wanneer er wordt gedesinfecteerd. Maar is dat ook zo? Deze blog gaat in op een aantal vragen rond reinigen en desinfecteren binnen de voedingsindustrie.
Wat is het verschil tussen reinigen en desinfecteren
Reinigen is het verwijderen van zichtbaar vuil, dat een voedingsbodem is voor ziekteverwekkers. Door dit vuil te verwijderen voorkom je dat bacteriën en andere ziekteverwekkende micro-organismen zich vermeerderen en/of verspreiden.
Desinfecteren is het doden en/of inactiveren van ziekteverwekkende organismen. Denk bijvoorbeeld aan bacteriën of virussen. Door deze te bestrijden met een desinfecterend middel, zoals alcohol 70%, kunnen de micro-organismen zich niet verder verspreiden.
Het verschil is dus dat je door te reinigen de voedingsbodem voor ziekteverwekkers weghaalt en je bij desinfecteren de ziekteverwekkende micro-organismen zélf doodt of inactief maakt.
Wanneer desinfecteer je en wanneer reinig je?
Het uitgangspunt hierbij is: beter een goede reiniging dan een halve desinfectie. Een ander belangrijk uitgangspunt is om te reinigen bij zichtbaar vuil, zoals etensresten, sappen of aanslag. Met een correcte wijze van reinigen verdwijnt 99,9% van de vervuiling en schadelijke micro-organismen. Desinfecteren doe je nadat het zichtbare vuil is verwijderd.
Waarom is reiniging en desinfectie in de voedingsindustrie zo belangrijk?
Bij de productie van voedsel ontstaat vaak biofilm. Biofilm is een laag micro-organismen omgeven door zelfgeproduceerd slijm die zich heeft vastgehecht aan een oppervlak. Bacteriën groeien lustig in biofilm op oppervlakken in bijvoorbeeld koelsystemen, bewaarbakken of leidingen. Biofilm verslechtert de kwaliteit van voedselproducten en zorgt ervoor dat deze minder lang houdbaar zijn. Biofilm is lastig te verwijderen. Een goede reiniging gevolgd door desinfectie is noodzakelijk om ophoping van biofilm zo veel mogelijk tegen te gaan.
Hoe reinig je?
In de voedselindustrie heb je te maken met voedselresten die achterblijven op oppervlakken. Zichtbaar vuil wordt eerst verwijderd met bijvoorbeeld een bezem, handschraper of iets dergelijks. Vervolgens wordt een reinigingsproduct aangebracht dat vaak een bepaalde tijd moet inwerken. Daarna wordt dit afgespoten met water en kan er worden gedesinfecteerd.
Hoe desinfecteer je?
Belangrijk is om altijd te beginnen met het reinigen van het oppervlak, zoals hierboven is beschreven. Anders werkt het desinfectiemiddel niet goed. Een desinfectiemiddel werkt beter al naar gelang het oppervlak schoner is. Bij desinfecteren moeten handschoenen worden gedragen en is het nodig om gebruik te maken van wegwerp-schoonmaakmaterialen. Belangrijk is ook om het juiste desinfectiemiddel te gebruiken. Zo gebruik je bij het desinfecteren van grote oppervlaktes chloor 1000 ppm. Bij kleine materialen is alcohol 70% geschikt. Kijk altijd goed op de verpakking hoeveel desinfectans nodig is en wat de inwerktijd is. Het oppervlak of het voorwerp moet zo worden behandeld dat dit in elk geval vijf minuten na desinfectie nog vochtig blijft. Het oppervlak moet drogen aan de lucht. Bij onnodig of onjuist gebruik van desinfectantia lopen medewerkers onnodig risico.
Welke overwegingen gleden bij reinigen en desinfecteren binnen de voedingsindustrie?
Reinigen en desinfecteren in de voedingsindustrie valt binnen de kaders van de HACCP-principes en BRC/IFS-normen (zie blog …. Hierover). In de voedingsmiddelenindustrie is het belangrijk dat een desinfectiemiddel veilig is voor mens en dier. Het gekozen middel moet reukloos zijn om te voorkomen dat voedingsmiddelen hiernaar gaan smaken. Ook moet het desinfectiemiddel snel werken en een onomkeerbaar effect hebben. Enkele tips:
Tip 1: soms is het beter om een apparaat of machine te reinigen en/of te desinfecteren kort voordat het opnieuw wordt gebruikt. Dit geldt vooral als de apparatuur vervuild kan raken tussen het moment van reinigen/desinfecteren en het opnieuw gaan gebruiken of als het apparaat in de tussenliggende tijd nat of vochtig blijft.
Tip 2: gebruik de juiste hoeveelheid van het desinfectiemiddel. Een te kleine hoeveelheid geeft in de voedingsindustrie onaanvaardbare risico’s. Een te grote hoeveelheid daarentegen kan resten achterlaten, dit brengt risico’s met zich mee voor het voedselverwerkingsproces en kan daarnaast ook nog schadelijk zijn voor het milieu. Raadpleeg daarom altijd de instructies op de verpakking.
Tip 3: gebruik het juiste desinfectiemiddel. Zo werkt alcohol tegen schimmels, maar niet tegen bacteriële sporen.
Tip 4: schakel een hygiënetechnoloog in die advies geeft over de verschillende soorten reiniging en de correcte uitvoering hiervan. Een hygiënetechnoloog kan ook helpen om het personeel goed op te leiden en te trainen op het gebied van reiniging en desinfectie.